کتاب فرقههای شیعه (جلد پنجم) حاصل سالها تحقیقات و پژوهش آرتا رحیمی است و در ادامهی فصول جلد قبلی به مباحث متنوعی پیرامون حوزهی تاریخ اسلام میپردازد.
مطالعه ادیان و فرقههای مذهبی، برای هر کسی که در حیطه مسائل علوم انسانی به تحقیق و تفحص گام برداشته است از اهمیت و جایگاه ویزهای برخوردار است؛ بطوری که از قرون اولیه اسلام، مورخین متعددی در این زمینه به بررسی و تحقیق پرداختهاند از جمله شهرستانی در کتاب «ملل و نحل» و بغدادی در کتاب «الفرق بین الفرق» و...
در میان ملل غیر مسلمان و اروپائی نیز اینگونه تحقیقات رواج داشته و امروزه گرایش به تحقیقات در مورد تاریخ و معارف اسلامی بیش از گذشته مینماید؛ بطوری که در دانشگاههای اروپائی کرسی و درسی جهت اسلام شناسی منظور شده است.
از جمله شرق شناسانی که در مورد شناخت اسلام و فرقههای مختلف آن، بویژه در ایران کار کرده و آثار قابل ملاحظهای از خود به جای گذاشتهاند میتوان از توشی هیکو ایزتسو، هانری کربن، گلد زیهر و ماسینیون نام برد که کتابهای آنها بعنوان منابع مهمی در زمینه ایرانشناسی، اسلام شناسی و شناخت مذاهب و فرقههای اسلامی مورد استفاده قرار میگیرند. (شاقول. 1369. 1) و اکثر آنها به فارسی ترجمه شدهاند و چون این منابع غربی و شرقی گاهی دارای خطاها و اشتباهات بنیادین و اصولی هستند لذا شناخت عمیق مسائل مربوط به فرق و تاریخ ادیان لازم و ضروری به نظر میرسد.
به عنوان مثال بعضی از اسلام شناسان غربی و شرقی حتی نتوانستهاند فرق اصول دین و فروع دین را بشناسند لذا مسئولیت اسلام شناسان و متفکرین مسلمان که به متون اصیل اسلام دسترسی و شناخت عمیق تری دارند، سنگین تر میشود.
امروزه مطالعه، تحقیق و تحصیل در موضوع ادیان و مذاهب، در دانشگاههای دنیا و حتی کشور ایران به عنوان یک رشته تحصیلی مستقل و در مقاطع تحصیلی مختلف، جایگاه خود را پیدا کرده و این مطلب، اهمیّت خاص اینگونه مطالعات را نشان میدهد.
در کتاب فرقههای شیعه (جلد پنجم) میخوانیم:
فصل ششم:
بررسى اجمالى دورۀ تجدید حیات و تحوّلات شگرف در اصول فقه (دورۀ پنجم)
علل پیدایش دورۀ پنجم و دلایل فروپاشى نهضت اخباریان
بررسى شخصیتهاى اصلى دورۀ پنجم؛ آرا و اندیشههاى اصولى آنها
فصل هفتم:
ادامهى بررسى شخصیّتهاى اصلى دورۀ پنجم؛ آرا و اندیشههاى اصولى آنها
نگاهى به مهمترین اندیشههاى اصولى دورۀ پنجم
بررسى اجمالى اصول اهل سنّت در دورۀ پنجم
شمارش پارهاى از مزایاى مهم دورۀ پنجم
فصل هشتم:
نگاهى به شخصیتهاى اصلى در عصر حاضر
بررسى کاستىهاى اصول معاصر
تبیین ویژگىها و مؤلّفههاى بایسته اصول معاصر
نگاهى به اصول اهل سنّت