کتاب امر به معروف و نهی از منکر در آیینه فتوا نوشته‌ی جعفر ربانی، به بررسی دو رکن از احکام و فرایض الهی، دو حقیقت از عالی‌ترین و اساسی‌ترین مسائل نورانی دین مقدس اسلام می‌پردازد که همچون دو ستاره‌ی پر فروغ، بین سایر تکالیف می‌درخشند و مورد توجه و تأکید خدا و معصومین هستند.

در بخشی از کتاب امر به معروف و نهی از منکر در آیینه فتوا می‌خوانیم:

فقها با برداشت از روایات امر به معروف و نهی از منکر را به سه دسته تقسیم نموده‌اند:
۱. امر به معروف و نهی از منکر واجب: هر گاه فعلی شرعاً یا عقلاً واجب بوده، شرایط امر به معروف نیز وجود داشته باشد، امر به معروف واجب خواهد بود؛ و نیز هر گاه عملی شرعاً یا عقلاً حرام باشد و شرایط نهی از منکر نیز وجود داشته باشد، در این صورت نهی از منکر واجب خواهد بود.

۲. امر به معروف و نهی از منکر مستحب: هر گاه چیزی شرعاً یا عقلاً مستحب بوده، شرایط امر به معروف نیز وجود داشته باشد، امر به معروف مستحب خواهد بود؛ و نیز هر گاه چیزی شرعاً یا عقلاً مکروه بوده، شرایط نهی از منکر وجود داشته باشد، در این صورت نهی از منکر مستحب است.

امام خمینی (قدس سره) می‌نویسد: «ینقسم کل من الأمر و النهی فی المقام إلی واجب و مندوب؛ فما وجب عقلاً أو شرعاً وجب الأمر به، و ما قبح عقلاً أو حرم شرعاً وجب النهی عنه، و ما ندب و استحب فالأمر به کذلک و ما کره فالنهی عنه کذلک؛ هر یک از امر به معروف و نهی از منکر به واجب و مستحب تقسیم می‌گردد. آنچه شرعاً یا عقلاً واجب یا حرام باشد، امر به معروف و نهی از منکر در مورد آن، واجب است و آنچه شرعاً مستحب یا مکروه باشد، امر به معروف و نهی از منکر در مورد آن، مستحب خواهد بود.»

۳. امر به معروف و نهی از منکر حرام: هر گاه امر به معروف و نهی از منکر سبب ترک واجب مهم‌تر، یا ارتکاب حرام شدیدتر گردد، و یا اصلاً شرایط آن وجود نداشته باشد، در این صورت امر به معروف و نهی از منکر حرام خواهد بود (که ان شاء الله موارد آن در ضمن مباحث آینده به طور مفصل معلوم خواهد شد).