لئونارد ساکس در کتاب عامل جنون نیچه چه بود؟ به بررسی بیماری نیچه در اواخر عمرش می‌پردازد.

فریدریش نیچه (1900-1844) به عنوان یکی از تاثیرگزارترین فیلسوفانِ مدرن شناخته می‌شود. رمان‌نویسانی همچون توماس مان، نمایشنامه‌نویسانی همچون جورج برنارد شاو، روزنامه‌نگارانی همچون اچ. ال. مِنکِن و فلاسفه‌ای همچون مارتین هایدگر، کارل یاسپرز، یاکوب دریدا و فرانسیس فوکویاما همگی نیچه را به عنوان منبع اصلیِ الهام خویش در نگارش آثارشان معرفی کرده‌اند. محققان امروزه نیچه را معمولاً این‌گونه می‌شناسند:

فیلسوفی محوری در فرایند حرکت به سوی پست‌مدرنیسم... . کمتر جنبش فکری و هنری‌ای را می‌توان یافت که به نوعی خود را منتسب به او نکرده باشد.

نیچه در ژانویۀ 1889 در سن 44 سالگی دچار ناتوانیِ ذهنی گردید. پیش از آنکه مادرش در مارس 1890 مسؤولیت مراقبت از او را بر عهده بگیرد، در بازل و پس از آن در یِنا بستری شده بود. نیچه در نهایت در اوت سال 1900 درگذشت. از دهۀ 1950 به این سو، عقیدۀ عمومی بر آن بوده است که ناتوانی ذهنیِ او بر اثر سیفلیس حادث شده است.

مقصود نویسنده در این نوشتار آن است که نشان دهد این عقیدۀ عمومی و شایع دربارۀ بیماریِ نیچه می‌تواند نادرست باشد و در عوض با بررسی شواهد، تشخیصی استوارتر و قابل ‌قبول‌تر را ارائه می‌کند. پرسش دیگری که در اینجا ممکن است مطرح شود این است که اگر نیچه سیفلیس نداشته، چگونه چنین تشخیصی صورت گرفته است؟