گفتمان ایمان همانند مفاهیمی چون امید و عشق، همیشه برای آدمیان شیرین و جذاب بوده است؛ زیرا این گونه مفاهیم با گوهر انسان متحد بوده و ساحت وجودی او را تحول می بخشد. مسئله ی چیستی ایمان و چالش های آن، هم در دوران معاصر از مهمترین مباحث کلامی و فلسفی است و هم در روزگار گذشته از بارزترین موضوع های پژوهشی به شمار رفته است. به گونه ای که تعاریف گوناگون آن منشأ تحولات سیاسی و اجتماعی در عصر علوی و اموی و عباسی گردید. طایفه مرجئه و خوارج از گروههای جریانساز آن روزگارند که با تفاسیر مختلف از عنصر ایمان، نهضت سیاسی و فرهنگی خود را دنبال کردند.

در این نوشتار به قرائت جدیدی از ایمان پرداخته شده که خداوند از طریق وحی، بر انسان تجلّی نمی کند بلکه او مستقیم با انسان مواجهه می یابد. مطابق این قرائت، ایمان نوعی سرسپردگی و تعهد به خدا است. این معنای از ایمان که با توکل و اطمینان همراه است از نوع نگاه به دین در جهان غرب نشأت گرفته است دینی که با مجموعه گزاره های معرفتی سر و کار ندارند و یک حقیقتی فراتر از معرفت است. این تلقی از دین در میان مسیحیان معاصر رواج پیدا کرد و روشنفکران معاصر جهان اسلام را همانند گذشته متأثر ساخته است.

این نوشتار که محصول تلاش پژوهشگر ارجمند جناب حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی فعالی است ناظر به اینگونه مباحث روشنفکری است که تقدیم خوانندگان عزیز می گردد.