(این کتاب در سایت اصلی انتشارات نبا منتشر شده است)

کتاب حاضر، دومین شماره از مجموعه‌ای سه‌جلدی در موضوع شناخت "عقل" و احکام آن از دیدگاه قرآن و معارف نبوی و حقایق ولوی است. به تصریح نگارنده: "عقل به خودش شناخته می‌شود. البته معقول، دلیل و آیه برای عقل است. اما این دلیلیت نیز بالعقل است. پس در واقع عقل به عقل شناخته می‌شود. این ثمره‌ی نهایی بحث معرفت نور عقل است... تعبیر رساتر در این‌باره، تعبیر سلبی است: عقل به چیزی غیر از خودش شناخته نمی‌شود. یعنی ما نمی‌توانیم با تعابیر اثباتی، درباره‌ی کیفیت و نحوه‌ی حصول این شناخت توضیحی ارایه دهیم؛ ولی همین اندازه می‌توانیم گفت که عقل برای من ظاهر می‌شود و این ظهور، ذاتی او بوده است، نه این که محتاج به غیری باشد. در نتیجه باید گفت: معرفت العقل باالمعقول، خود، بالعقل است. باء اول، باء معیت است. یعنی معرفتی که از عقل مورد بحث است، همراه با حضور (و در ظرف) معقولات رخ می‌دهد. ما همواره برای وجدان نور عقل، باید متکی بر عصای معقولات گام برداریم. اما این معقولات، خود بالعقل معقول شده‌اند. لذا باء دوم، باء سببیت است. بنابراین همه‌چیز به خود عقل برمی‌گردد. به همین دلیل، در عین حفظ وساطت آیه و دلیل (که معقول است) به طور خلاصه می‌گوییم: معرف العقل، بالعقل است".