بهداشت و تنظیم خانواده
یکی از مشکلات اجتماعی که جامعه ایران، بویژه طی دو دهه گذشته، با آن دست به گریبان بوده، رشد نامتناسب و بی‌رویه جمعیت است. افزایش چشمگیر زاد و ولد از یک سو و محدودیت منابع مالی و امکانات رفاهی از دیگر سو، مشکلات بسیاری را، هم در قلمرو عمومی، یعنی برنامه‌ریزی‌های توسعه اقتصادی و فرهنگی، و هم در حوزه خصوصی، یعنی تنظیم امور خانواده‌های ایرانی، پدید آورده است. از طرف دیگر، واقعیت‌ها حاکی از این است که اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران خواهان آن هستند که امور اجتماعی خود را به گونه‌ای تنظیم کنند و سامان بخشند که با قوانین اسلامی و موازین شرعی مغایرت نداشته باشد. آنان این پایبندی را بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی خود می‌شمارند. با این همه، به نظر می‌رسد به‌رغم رشد شایان توجه علم فقه در حوزه‌های علمیه، به منظور تبیین روزآمد موازین فقهی در زمینه‌هایی از این دست هنوز نیازمند تحقیق و تتبع بیشتر در فهم و درک زوایا و ظرایف صورت مسائل هستیم.
کتاب بهداشت و تنظیم خانواده مجموعه چهار گفتار از آیت الله شهید دکتر۱ بهشتی،۳ بهشتی است که در بهار سال۱۳۵۱ در جلسات انجمن اسلامی پزشکان با عنوان «بهداشت و تنظیم خانواده از نظر اسلام» ایراد شده است. سابقه طرح بحث به اندکی پیش از آن جلسات بازمی‌گردد. در اوایل دهه پنجاه سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت کنفرانسی را در رباط، پایتخت کشور مراکش، برگزار کند و دیدگاه اندیشمندان مسلمان را در زمینه تنظیم خانواده به دست آورد. بدین منظور از صاحبنظران ۲۲ کشور مسلمان دعوت کرد تا مقالاتی در این زمینه ارائه دهند. در میان دانشمندان شیعی از دکتر بهشتی نیز خواسته شد تا به یکی از موضوعات مورد بحث کنفرانس بپردازد. ایشان موضوع نازا کردن و سقط جنین را در فقه اسلامی و بویژه فقه شیعه انتخاب کرد و مورد بحث و بررسی قرار داد و صورت مکتوب آن را با عنوان: «حکم الاجهاض و التعقیم فی الشریعه الاسلامیه» ارسال کرد.
ایشان معتقد بود که بحث پیشگیری تا حد مطلوبی مورد توجه قرار گرفته و در میان فقهای اسلامی تحت عنوان عزل از آن بحث شده است، اما بحث نازا کردن و سقط جنین نیازمند بررسی جدی‌تری است، لذا این بحث را ادامه داد. پس از آن فرصتی فراهم شد تا ایشان بتواند در داخل ایران، در محفلی علمی، زاویه‌های مختلف این بحث را بکاود؛ در جمعی که از زبده‌ترین محققان کشور با تخصص های مختلف در آن حضور داشتند. حاصل این بحثها نوارهایی بود که پیاده شده و به صورت کتاب درآمده است.
