کتاب کوروش رهایی بخش اثر شروین وکیلی درباره‌ی کوروش بزرگ نخستین شاهنشاه ایرانی و بنیادگذار دولت ایران، نوشته شده است. کوروش شخصیتی است که در زمانه‌ی ما هم در میان ایرانیان و هم در میان دیگران از محبوبیتی بی‌مانند برخوردار است. این کتاب با نگاهی تحلیلی به زندگی و دستاوردهای وی می‌پردازد و می‌کوشد با مرور منابع اصلی و اسناد تاریخی عمده‌ای که به او ارجاع می‌دهند، تصویری‌ دقیق‌تر و روشن‌تر از وی را ترسیم کند و فهمی نقادانه و چندسویه از تاریخ فراز آمدن کوروش بزرگ را بازخوانی کند. هم‌چنین در این کتاب ترجمه‌ی متن‌های باستانی مربوط به دوران کوروش هخامنشی نیز در دسترس علاقمندان قرار می‌گیرد.

چاپ نخست این کتاب با نام تاریخ کوروش هخامنشی در مدتی کوتاه با استقبال پرشور مخاطبان به پایان رسید. از آنجا که این کتاب در ابتدای دهه‌ی ۱۳۸۰ نوشته شده بود و داده‌های تازه را در بر نمی‌گرفت، برای چاپ دوم کتاب این ضرورت احساس ‌شد که بازنویسی شود و دستاوردهای پژوهشی نو نیز در آن گنجانده شود. چرا که طرح پرسش درباره‌ی کوروش و پژوهش درباره‌ی هویت او و دستاوردهایش به خصوص از سال ۲۰۰۵٫م به بعد با شتاب و دامنه‌ای بیشتر در میان تاریخ‌نگاران و جامعه‌شناسان تاریخ مورد توجه بوده است. گنجاندن بحث‌های ده سال اخیر در این کتاب خواه ناخواه موضوع آن را تغییر داد و آن را از تک‌نگاری درباره‌ی شخصیت کوروش به پژوهشی گسترده‌تر درباره‌ی سیاست کوروش و دستاوردهای تاریخی او سوق داد. از این رو باید این کتاب را در کنار دو اثر دیگر نگارنده درباره‌ی تاریخ هخامنشیان خواند. یکی از این دو «داریوش دادگر» است که ظهور «منِ ایرانی» در دوران داریوش بزرگ و تحول آن در دوران هخامنشی را بررسی می‌کند، و دیگری «اسطوره‌ی معجزه‌ی یونانی» است که ساختار و پیکربندی سوژه‌ در یونان عصر هخامنشی را هم‌چون برابر نهادی در مقابل من پارسی، وارسی می‌کند.