کتاب پاسارگاد بارگاه نخستین شاهنشاه هخامنشی به قلم کوروش شهرکی ابتدا به معرفی پاسارگاد و مطالعات باستان‌شناسی در آن می‌پردازد و سپس به ادعا‌هایی که در مورد پاسارگاد بیان می‌شود پاسخ می‌دهد.

کوروش دوم هخامنشی بنیان‌گذار دولت هخامنشی و یکی از نخستین امپراتوری‌های جهان باستان به شمار می‌رود، این امپراتوری در طی 215 سال از حکومتش توانست یک دولت یکپارچه را از هند تا مصر به وجود آورد و در نتیجه آن هنر و صنعت ملیت‌های زیر پرچمش رشد چشمگیری پیدا کردند.

پاسارگاد همان میراث ماندگاری است که از متحد‌کننده ماد و پارس به جای مانده و بازتابی از گذشته و تاریخ ایران زمین به شمار می‌آید. در دهه‌های اخیر مورد بی‌مهری واقع شده و برخی ادعا‌های عجیب در مورد تاریخ و هویت ایرانی بیان می‌شود، ادعا‌هایی که همگی کل یا بخشی از تاریخ ایران را وارونه جلوه می‌دهند.

تردید کردن در مورد پدیده‌ها تنها راه رسیدن به حقایق محسوب می‌شود. احتمالا برخی بگویند چنین تفکری نیاز به بررسی کردن ندارد و نادرستی آن کاملا واضح است، اما هر سوالی پاسخی دارد، اگر پاسخ یک سوال ساده که مرتبا تکرار می‌شود داده نشود آن پرسش تبدیل به حقیقتی برای پرسش‌گران می‌شود، بهتر است همان‌گونه که این جریان در بنیان تاریخ ایرانشهر تردید می‌کند ما نیز تاملی مستند در بنیان چنین ادعا‌هایی خواهیم کرد تا دریچه‌ای باشد به سوی حقیقت.

در این نوشتار ابتدا با پاسارگاد و مطالعات باستان شناسی در آن اشنا خواهیم شد و به ادعا‌هایی که در مورد پاسارگاد بیان میشود پاسخ مستند خواهیم داد.

در بخشی از کتاب پاسارگاد بارگاه نخستین شاهنشاه هخامنشی می‌خوانیم:

اتحاد ماد و پارس و سقوط دولت آستیاگ حکومت‌های قدرتمند آن زمان همچون لیدی، بابل و مصر را به هراس افکند و چنان‌که هرودوت گزارش می‌کند این هراس باعث شکل‌گیری یک اتحاد نظامی توسط این سه دولت قدرتمند علیه کوروش شد (تاریخ هرودوت، کتاب یکم، بند ۷۷)، آن‌ها با یک دیگر پیمان بستند در نبرد علیه کوروش یک دیگر را با پول و سرباز یاری کنند. این اتحاد نظامی به جسارت کروزوس آخرین پادشاه لیدی افزود و او عملا با عبور از رود هالیس و ورود به خاک ایران جنگ علیه کوروش را آغاز کرد هرودوت در این مورد می‌نویسد:

«کروزوس پس از گذر از رود هالیس به کاپادوکیه رسید که آن را پتریا می‌نامند، در آن جا اردو زد و به تاراج کشتزار‌های سوریان پرداخت، پایتخت مردم پتریا را تسخیر کرد و اهالی آن‌جا را به بردگی گرفت، و نیز تمامی نواحی مجاور را تصرف کرد و با آنکه سوریان به او هیچ بدی نکرده بودند آنان را از سرزمین‌شان بیرون راند. اما کوروش نیز سپاهیان را گرد‌آورد و به سوی کروزوس رهسپار شد و در راه تاجایی که می‌توانست نیروی کمکی گرفت و بر قوای خود افزود. او پیش از حرکت پیک‌هایی نزد ایونی‌ها فرستاد و کوشیده بود آنان را علیه کروزوس بر‌انگیزد اما نتیجه‌ای نگرفته بود. پس به قصد پتریا حرکت کرد و به محض رسیدن به کروزوس در برابر اردوی او جبهه آراست و طرفین بی‌درنگ به سنجش نیرو‌های یک دیگر پرداختند. نبرد شدید بود و از هر دو سو بسیاری کشته شدند تا آن‌که شب فرا رسید و دو سپاه بی‌نتیجه دست از جنگ کشیدند» (تاریخ هرودوت، کتاب یکم، بند ۷۶)

سر انجام دست تقدیر جنگ را به نفع ایرانیان رقم زد و به لطف تاکتیک‌های نظامی کوروش سارد پایتخت لیدی تصرف شد و کروزوس پادشاه متجاوز دستگیر گردید، مورخان نوشته‌اند که کوروش از جان کروزوس گذشت کرد و بر خلاف رسم روزگار اورا به عنوان مشاور خویش همواره در پیش خود داشت (تاریخ هرودوت، کتاب یکم، بند‌های ۸۶تا۹۰؛ کوروش نامه، دفتر ۷، بخش ۲، بند ۲۹). موضوع یکی شدن تمدن لیدی و ایران در تمام منابع مورخان و کتیبه‌های تاریخی آمده است و اثبات این مسئله محدود به تاریخ هرودوت نیست.