کتاب صوتی کروکودیل اثر فئودور داستایوفسکی داستان مردی به نام ایوان و همسرش است که قبل از سفر به اروپا، برای دیدن کروکودیلی که یک فرد آلمانی در روسیه به نمایش گذاشته است، می‌روند؛ اما کروکودیل ایوان را می‌بلعد.

کتاب کروکودیل یا در کام تمساح داستانی کوتاه با درون مایه‌ای تهاجمی علیه وهمناک‌ترین خواسته‌ی بشر مدرن یعنی حد اعلای پول دوستی است. بشر امروزی با صرف نظر از تمام ویژگی‌ها و تفاوت‌های رنگی و نژادی و مذهبی و علمی و صنعتی، پای لنگی به نام ثروت و شهرت و شهوت را در ماکزیمم مقدار تاریخی با خود به یدک می‌کشد. داستایوفسکی نیز مشاهده‌ی گسترش بی حد و مرز این امر مذموم، دست به کار شده و داستان در کام تمساح را با هوشمندی تمام نوشته است.

یک انسان که مقام خلافت الهی در روی زمین را دارد و به قول حافظ خودمان بارامانت را بردوش می‌کشد، توسط یک تمساح که برای نمایش و کسب درآمد در یک پاساژ نگه داری می‌شود، بلعیده شده است. اما دراوج ناباوری صاحب تمساح از پاره کردن شکم این حیوان و در آوردن مرد بیچاره خودداری می‌نماید و تمساح را محل کسب و کار خود می‌نامد. او حتی ادعا می‌کند که اگر شکم حیوانش براثر فشار بترکد، خسارت هنگفتی از خانواده‌ی مرد بلعیده شده خواهد گرفت. جالب تر اینکه دولت، دوستان، همسر و حتی خود مرد بلعیده شده نیز از این وضع خیلی ناراضی نیستند و کار چندانی برای نجات جان انسان در بند نمی‌کنند.

فرد بلعیده شده در کام تمساح همچنان نفس می‌کشد و صد البته فاصله‌ی نسبتا زیادی با مرگ ندارد. لیکن سودای شهرت و کسب درآمد به خاط وضعیت نادر پیش آمده آنچنان او را گیج و اسیر خود کرده که به جای داد و فریاد و استیفای آزادی، رویاهای مذکور را در سر می‌پروارند و از دوروبر‌ی‌هایش می‌خواهد که با رسانه‌ها در تماس باشند و تا آن جا که می‌توانند از این پدیده پول درآورند. از طرف دیگر گویا دولت هیچ پیش بینی برای مدیریت این بحران نادر ندارد و هیچ کاری از دستش برنمی‌آید و حتی حوصله تفکر در این باب را ندارد. هم‌چنین همسر فرد در بند هم غم در غمخانه راه نمی‌دهد و آسوده و تنها در مجلس رقص و شادی و بال ماسکه شرکت می‌کند!

فئودور داستایوفسکی (Fyodor Dostoyevsky) نویسنده مشهور و تأثیرگذار اهل روسیه بود. بیشتر داستان‌های وی سرگذشت مردمی‌ است عصیان زده، بیمار و روان‌ پریش؛ اما داستان کروکودیل چند لایه دارد. می‌شود به چشم طنزی سیاسی به آن نگاه کرد و یا داستانی تخیلی از زندگی مردی که وارد شکم کروکودیل شده و زنده می‌ماند و از آن جا بیانیه سیاسی نیز می‌دهد و قصد تغییر جهان را دارد!

فئودور داستایوفسکی خالق کتاب‌های جنایت و مکافات، برادران کارامازوف، تسخیر شدگان و... است. رمان‌هاى داستایوفسکى سرشار از هیجان بوده و در عین‌حال که رمان هستند، انباشته از افکار و اندیشه‌اند.