کتاب ذوالقرنین همچنان ناشناخته به قلم غلامرضا نوادری به بررسی مواردی از قبیل معرفی ابوالکلام آزاد، ارائه تفسیری از آیات مورد بحث، گزارشی کوتاه از زندگی و جهانداری کورش هخامنشی و خلاصه‌ای جامع از دیدگاه ابوالکلام می‌پردازد.

از قرن اول هجری تاکنون بیش از بیست شخص به عنوان ذوالقرنین معرفی شده‌اند. حدود شصت سال پیش ابوالکلام آزاد در تفسیر خود با ارائه مستنداتی کورش را همان ذوالقرنین قرآنی دانست. اصل دیدگاه وی مبتنی بر بخش‌هایی از تورات است که به گمان ایشان درباره کورش است. وی بر این بود که در رویای دانیال نبی کورش به صورت قوچی نمایانده شده است که دارای دو شاخ بزرگ است و بر اساس همین رویا کورش نزد یهودیان به ذوالقرنین معروف بوده است. با پیدا شدن سنگ نگاره انسان بالدار دیدگاه ایشان قوت گرفت چرا که این نگاره دارای دو شاخ بود و در چند سفرنامه بالای نگاره کتیبه‌ای با خط میخی وجود داشت که بر آن نام کورش نوشته شده بود. او کورش را زرتشتی و سفرهای شرق و غرب و ساخت سد داریال را همان کارهای ذوالقرنین می‌دانست.

در بخشی از کتاب ذوالقرنین همچنان ناشناخته می‌خوانیم:

ظاهر این است که گویندگان این حرف همان قومى باشند که ذوالقرنین آنان را در نزدیکى دو کوه بیافت. و یاجوج و ماجوج دو طائفه از مردم بودند که از پشت آن کوه به این مردم حمله مى‌کردند، و قتل عام و غارت راه انداخته اسیر مى‌نمودند. دلیل بر همه این‌ها سیاق آیه است که تماما ضمیر عاقل به آنان برگردانده شده و (نیز) عمل سد کشیدن بین دو کوه، و غیر از این‌ها.

«فَهَلْ نَجْعَلُ لَکَ خَرْجاً» - کلمه «خَرج» به معناى آن چیزى است که براى مصرف شدن در حاجتى از حوائج، از مال انسان خارج مى‌گردد. قوم مذکور پیشنهاد کردند که مالى را از ایشان بگیرد و میان آنان و یاجوج و ماجوج سدى ببندد که مانع از تجاوز آنان بشود. این گفتار آن‌ها، با این‌که حداقل زبان ذوالقرنین را نمى‌فهمیدند ممکن است از طریق علامت و اشاره بوده باشد، و یا لغت بسیار ناقصى که نمى‌توان آن را به حساب آورد. این احتمال را نیز داده‌اند که تفاهم میان آن‌ها بوسیله بعضى از مترجمین یا به الهام الهى، همچون سخن گفتن بعضى از پرندگان با سلیمان، بوده است. به هر حال از این جمله استفاده مى‌شود که آن جمعیت از نظر امکانات اقتصادى وضع خوبى داشتند، اما از نظر صنعت و فکر و نقشه ناتوان بودند، لذا حاضر شدند هزینه این سد مهم را بر عهده گیرند مشروط بر اینکه ذوالقرنین طرح و ساختمان آن را پذیرا گردد.