کتاب اقتصادی صیادی (ماهیگیری) مازندران در دوره قاجار نوشته‌ی محمدمحسن پیله سوارچی، سعی دارد که به ابعاد کمتر شناخته شده دریای مازندران از لحاظ اقتصادی و سیاسی برای کشور ایران در دوره قاجار بپردازد.

ماهی از قرون بسیار قدیم از لحاظ غذائی و کالایی(تجاری) در خدمت بشر بوده و ماهیگیری یکی از قدیمی‌ترین مشاغل انسان بوده است. انسان کهن قرن‌های زیادی قبل از شروع به دامداری و زراعت به واسطه شکار حیوانات و ماهیان زندگی می‌کرد.

با وجود این که ماهیگیری در سواحل جنوبی دریای مازندران از دوران کهن رواج داشته است، اما در عصر قاجار به دلیل گسترش ارتباطات ایران و روسیه و تجاری شدن بهره‌برداری از ماهیان این دریا و همچنین صادرات انواع ماهیان به روسیه موجب شد تا ماهیگیری که پیش از این تنها برای ارتزاق مردم انجام می‌شد، وارد مرحله تجاری شود.

در بخشی از کتاب اقتصادی صیادی (ماهیگیری) مازندران در دوره قاجار می‌خوانیم:

همزمان با اضمحلال قدرت و عظمت سلسله صفویه در ایران، امپراتوری جدیدی به رهبری پتر کبیر در مرزهای شمالی کشور ایران ظهور کرد که تسخیر ایران و رسیدن به خلیج فارس جزئی از نقشه‌های جهانگیرانه وی بود. قبل از پتر کبیر، مناسبات ایران و روسیه بیشتر جنبه تجارتی داشت. سفرایی که روس‌ها به ایران می‌فرستادند، بازرگانان عمده بودند که عنوان سفیر یافته بودند تا از قیود و مقررات آزاد باشند و اعزام نخستین سفیر کبیر روسیه مربوط به سال 968/1561 م می‌باشد.

سفیر کبیر هم نماینده ژان چهارم بود و هم نماینده الیزابت ملکۀ انگلستان، این سفارت نخستین عمل مشترک انگلیس و روسیه در ایران بود حکومت روسیه که به مدد مرز مشترک آبی و خاکی و اهمیت و اعتبار خاص تجارت با ایران، به هر طریق می‌کوشید خود را به ایران نزدیک کند. از طرفی شوق رسیدن به آب‌های گرم خلیج فارس که از مسائل مورد علاقه حاکمان این کشور بود، باعث شد نفوذ به ایران، جزیی از نقشه «پتر کبیر» باشد.