کتاب طایفه انزانی: منطقه بلوک دوم انزان (حوضه استرآباد) - جلد 1، نوشته‌ی شهروز ملاح، دربردارنده‌ی مجموعه‌ای از داستان‌ها و تاریخ طایفه انزانی است که توسط بزرگان، سینه‌ به‌ سینه طی دویست سال نقل شده است. در این کتاب سیر مهاجرات و اتفاقات از سال 1162 تا 1300 شمسی این طایفه بزرگ را می‌خوانید.

شهروز ملاح در کتاب حاضر، به شرح ماجراهای مهاجرت از منطقه‌ای به منطقه دیگر و شرح رشادت‌های این طایفه بزرگ پرداخته است و معتقد است که در حفظ کیان و نوامیس این سرزمین که نشان از ایرانی بودن و اصیل بودن این طایفه دارد، باید کوشا باشیم.

در کتاب طایفه انزانی، مجموعه داستان‌ها و حوادث بسیار است که سعی شده از شرح وقایع و داستان‌های خانوادگی و خاندانی صرف‌نظر شود و صرفاً به مواردی پرداخته شود که جنبه عمومی داشته و مربوط به‌ کل طایفه است.

انزانی‌ها مالک بلوک دوم انزان بودند (از کلباد تا کردکوی) و مجموعه فعالیت‌های مشروطه طالبان و رضاخان و اصلاحات ارضی محمدرضا پهلوی در خلع سلاح و خلع ید کردن خوانین انزانی نیز نتوانست چیزی از بزرگی و خانی این طایفه کم نماید.

مطالب کتاب، می‌تواند راه گشایی برای تحصیل‌ کردگان این طایفه باشد تا تاریخ درست و حقیقی را به مجموعه تاریخ محلی این منطقه و کشور بیفزایند و در این راه سعی و تلاش نمایند.

در بخشی از کتاب طایفه انزانی می‌خوانیم:

انزانی‌های شمال را که تیره مهاجر محسوب می‌گردند بایستی برپایِ نوع اعتقادات و گرایش مذهبی به جستجوی خواستگاه اصلی و موطن ریشه ای آن‌ها پرداخت.

از شواهد و قرائن چنین بر می‌آید که انزانی‌های مهاجر به شمال، اکثراً درویش مسلک و در پی سیر سلوک و عرفان از نوع دراویش غرب ایران بودند.

مسلک دراویش خانقاهی و علی اللهی عموماً در سرحدات ایلام (دالاهو) غرب ایران تا شرق ترکیه و شمال عراق حضور دارند. این مناطق نیز از ادوار قدیم جزو مناطق انشان یا انزان بوده است.

امروزه، انزانی‌ها در حومه و گسترده ایده و درود تا سپیدان پراکنده و تعریف‌ شده‌اند و از تیره‌ها و طوایف و خاندان‌های زیادی تشکیل‌ شده‌اند و به همین مراتب در قدیم و ادوار گذشته نیز پراکندگی و گستردگی این قوم، وسیع‌تر بوده است.

انزانی‌ها، اقوامی جنگجو و حافظ کیان و فلات پرشیا بوده‌اند و آنان را بایستی ایرانیانی اصیل دانست بدون هیچ وابستگی و تداخل نژادی.

تاریخ نشان داده که انشانی‌ها همیشه پایه‌گذار حکومت پارسی و حافظ قوم و حکومت پارسیان در کل فلات پرشیا بوده‌اند و کوروش و پدرانش نیز از میان همین قوم برخواسته و حکومت پارسی را بنا نهاده‌اند.

تیره‌ها و خاندان‌ها و طوایف انزانی بسیار گسترده اما جملگی در کنار پادشاهان حافظ سرحدات ایران‌ زمین بوده‌اند.
عدّه‌ای به‌ اشتباه آنزانی‌ها را لر و عده‌ای از محققین نیز آنان را از بختیاری‌ها و زندیه می‌دانند.
لرها از تیره‌ها و طایفه‌های مختلفی تشکیل شده‌اند و انزانی‌ها در هیچ کدام از این تیره‌ها و گونه‌ها نمی‌گنجند.