مقاله سرالفتوح ناظر بر کتاب پرواز روح که از خامۀ حضرت علامه آیة الله سیدمحمد حسین حسینی طهرانی تراوش یافته تبیین انظار و آراء متعالی مکتب عرفان و توحید در نهایت سیر تکاملی بشر است.

بشر بواسطه استعداد و قابلیت خلعت خلیفةاللهی که ناشی از نزول مقام ذات بشهادت کریمۀ شریفه: و نفخت فیه من روحی است جامعیت صفات و اسماء کلیه الهیه را به مقدار سعۀ وجودی خویش دارد و از آنجا که خود اسماء و صفات به منشاء و اصل خود که همان ذات پرودگار است قائم اند پس وصول به این مرحله به نحو اطلاق وصول به مرتبه ذات و فناء در آن را در پی خواهد داشت.

نکته ای که از قدیم الایام اذهان بسیاری از اهل تحقیق را به خود مشغول می داشت این است که چگونه ممکن است نفوس محدوده و مقیده بشری با آن سعه و ظرفیت محدود خود بتوانند به ذات لایتناهی و غیر محدود حضرت حقّ برسند و معرفت شهودی نسبت به آن حاصل نمایند و لذا بسیاری اصلاً معرفت حق را دربارۀ افراد بشر انکار نمودند، و برخی آنرا منحصر به بعضی از اشخاص چون معصومین علیهم السلام دانسته اند و نهایت سیر انسان را معرفت به این دسته از مظاهر حق پنداشته اند.

مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در این مقاله به خوبی روشن می سازند که معرفت شهودی ذات حق نه تنها امری محال و ممتنع نیست بلکه برای تمامی افراد بشر با رعایت تربیت سلوکی و تهذیب نفسانی ممکن است. البته ناگفته نماند که اصل این مطالب در دو کتاب ارزشمند ایشان توحید علمی وعینی و اله شناسی موجود می باشد و نیز بحث دربارۀ فناء در ذات و اثبات آن با مرحوم علامه طباطبایی در کتاب مهر تابان آمده است و لذا مناسب است خوانندگان محترم برای توضیح بیشتر به آن کتاب مراجعه کنند.

مرحوم علامه طهرانی در این مقاله به خوبی روشن می سازند که تمامی هدف انبیاء و اولیاء الهی رساندن بشر به مقام معرفت ذات باری و مشاهده آن بواسطۀ فناء در ذات حق است و آنان که این مرتبه را برای انسان عادی ناممکن می پندارند نه از توحید خبری دارند و نه از ولایت و ادراک هیچ یک از آن دو را نکرده اند و مردم را به گمراهی می کشانند و از به فعلیت رساندن این کیمیا  و اکسیر که قابلیت وصول به مقام ذات است جلوگیری می نمایند.