هدف بنیادین کارل مارکس در کتاب سرمایه (کاپیتال) - جلد اول توضیح قوانین حرکتی است که بر ریشه، پیدایش، انکشاف، سقوط و نابودی یک شکل اجتماعی مفروض سازمان اقتصادی، یعنی وجه تولید سرمایه داری، حاکم هستند.

مارکس به جستجوی قوانین همگانی و جهانی سازمان‌های اقتصادی نبود، در واقع این یکی از احکام اساسی کتاب سرمایه است که اصولا چنین قوانینی وجود ندارند. به اعتقاد مارکس چنان قوانین اقتصادی که جهت کلیه‌ی اشکال جوامعی که با هم به طور اساسی متفاوتند، خوانا باشند، وجود ندارند. هر شکل مفروض سازمان دهی اقتصادی، قوانین ویژه‌ی خود را نیز داراست. کتاب سرمایه محدود به مطالعه قوانین وجه تولید سرمایه داری شده است. کتاب سرمایه به هیچ وجه بیان یک نظریه‌ی اقتصادی «ناب» نیست، به گمان مارکس وجود نظریه‌ی اقتصادی «ناب» یعنی چنان نظریه اقتصادی که از یک ساختار اقتصادی خاص تجرید شده باشد، غیرممکن است.

کارل هاینریش مارکس (به آلمانی: Karl Heinrich Marx) (زاده 5 مه 1818 در تریر، پروس - درگذشته 14 مارس 1883 در لندن، انگلستان) متفکر انقلابی، فیلسوف، جامعه‌شناس، تاریخ‌دان، اقتصاددان آلمانی و از تاثیرگذارترین اندیشمندان تمام اعصار است. او به همراه فردریش انگلس، مانیفست کمونیست (1848) که مشهورترین رساله تاریخ جنبش سوسیالیستی می‌باشد را منتشر کرد. مارکس همچنین مولف «سرمایه» مهم‌ترین کتاب این جنبش است. این آثار به همراه سایر تالیفات او و انگلس، بنیان و جوهره اصلی تفکر مارکسیسم را تشکیل می‌دهد. «تاریخ همهٔ جوامع تا کنون، تاریخ مبارزه طبقاتی بوده است.» از جمله مشهورترین جملات مارکس درباره تاریخ است که در خط اول مانیفست کمونیست خلاصه شده‌ است‌.

در بخشی از کتاب سرمایه (کاپیتال) - جلد اول می‌خوانیم:

اگر سرمایه به دو جزء سرمایه‌ی ثابت و سرمایه‌ی متغیر تقسیم گردد، تولید ارزش افزونه می‌تواند به طریقی مفصل تر بیان شود. سرمایه‌ی ثابت آن بخش از ثروت طبقه‌ی سرمایه دار است که به وسیله اش، این طبقه می‌تواند انحصار مالکیت و دسترسی به مواد مادی تولید را به دست آورد و این انحصار را حفظ نماید. از این رو هرگونه طریق و امکان طبقه‌ی کارگر را در مورد تولید وسائل زندگی خودش به شکلی مستقل، مسدود می‌کند. سرمایه‌ی ثابت یک پیشنهاده ضروری برای تولید ارزش افزونه است. اما خود آن تولید کننده ارزش مازاد نیست، صرفا نیروی کار کارگران است که ارزشی اضافه بر ارزش خود یعنی ارزش افزونه را ایجاد می‌کند. به این دلیل، مارکس، آن بخش از سرمایه را که به وسیله‌ی آن سرمایه داران نیروی کار کارگران را خریداری می‌کنند، سرمایه‌ی متغیر خوانده است، زیرا فقط این بخش از سرمایه موجد ارزش افزونه است.