کتاب زیرزمین نوشته‌ی افشین صفرنیا، قدرت عقل و تصمیم‌گیری را در غالب داستانی دلنشین بیان می‌کند.
در بخشی از کتاب زیرزمین می‌خوانیم:
حال هر کسی باید در موقعیت جدید خویش، بتواند خویش را سازگار نماید و یا اینکه نابود گردد. این همان قوه تعقل است که به‌کار می‌آید و اما سازگاری با وضعیت فرادستانه بسی سهل‌تر از وضعیت فرودستانه می‌باشد. حاکمان جدید در پی نام و نشان و عظمت خویش رهسپار و فرودستان در انزوا و گوشه‌گیری و یا حتی مخفی نمودن خویش روزگار می‌گذرانند.
مدتی می‌گذرد هر کسی در هر جایگاهی با گذشت زمان خود را باز می‌یابد و دیگر سخن از حاکم و رعیت در میان نیست. آدریان نیز که حال جوانی گشته، در سیر حوادث کودکی خود را با چنان تلخ‌کامی گذرانده و نوجوانی را در نزاع‌های خونین و حال گام در جوانی گذاشته که قوه درکش در تکامل است. او این سال‌ها در سکوت و سکون در کنار خانواده جدید خویش به گذراندن زندگی اکتفا نموده و حال می‌طلبد که او وارد جامعه تازه شکل یافته گردد.
در زیرزمین اوضاع با زمانی که بالای زمین می‌باشد بسی متفاوت گشته است، خورشید تابان نیست و سایه وحشت و تاریکی و ناآگاهی بر اندیشه خودنمایی می‌کند. اما در این وحشت و تاریکی در زیرزمین نقطه اتکا و تکیه‌گاهی لازم است که می‌باید کسانی که تاب و مقاومت در ماندن زیرزمین را ندارند بدان پیوند خورند تا به گونه‌ای تسلای خاطرشان گردد.
بنابراین سویی از خورشید که از سوراخی از بالا با منفذی که تعبیه گشته است به ساکنان زیرزمین امیدی می‌بخشد که خود این منفذ کلیدش در دستان حاکمان است پس حاکمان، صاحبان روشنایی و حال صاحبان خرد و اندیشه نیز گشته‌اند و اما این صاحبان نوین‌خرد و مسئول آگاهی زیرزمینیان در پی این وظیفه جدید از برای خویش قدرتی متصور می‌گردند که با آن به هر فعل و افکاری دخول نمایند.
