کتاب خلاصه‌ای بر ادبیات و روانشناسی کودکان و نوجوانان به قلم جعفر نصیر ناتری و شقایق تیلاب به بررسی مواردی از جمله درآمدی بر ادبیات کودک و نوجوان، ادبیات نوین نویسندگان کودک و نوجوان، ویژگی‌های جسمی و روانی کودکان و نوجوانان و روند انواع ادبیات کودکان می‌پردازد.

ادبیات کودک و نوجوان می‌تواند باعث ماندگاری اندیشه‌های حافظ، مولوی، فردوسی و همه مشاهیر ایران و البته جهان گردد و می‌توان این فرصت را زمینه موثری برای پرورش و تربیت استعداد‌های اعضای مستعد ادبی یاد کرد و بر استمرار این برنامه‌ها تاکید نمود. حوزه ادبیات نوجوان، حوزه بسیار جدی است که می‌تواند تاثیر شگرفی بر ادبیات بزرگسال نیز داشته باشد.

در بخشی از کتاب خلاصه‌ای بر ادبیات و روانشناسی کودکان و نوجوانان می‌خوانیم:

سرچشمه ادبیات کودکان

فولکلور یا فرهنگ عامه همچنان که سرآغاز پیدایی همه‌ی هنرهاست، سرآغاز ادبیات و به خصوص ادبیات کودکان نیز است. لالایی‌ها، مثل‌ها، ترانه‌های کودکان، افسانه‌های خردسالان، داستان‌های ماجرایی و حماسی و عاشقانه و اسطوره‌ها که همه زائیده‌ی تخیل و تفکر مردم اعصار مختلف هستند؛ بنیاد و اساس ادبیات کودکان و نوجوانان را تشکیل می‌دهد. بنابراین ادبیات کودکان سرچشمه در فولکلور و فرهنگ عامه دارد و به کهنسالی زندگی بشر بر روی زمین است.

ادبیات کودکان و نوجوانان به معنی واقعی آن، یعنی نوشته‌هایی که در آن حس و حال کودکانه حاکم باشد، به زبان و نثری مناسب سطح سواد کودکان نوشته شده و معمولا همراه با تصاویر است؛ به عنوان یک شکل ادبی مستقل تقریبا از نیمه‌ی دوم سده‌ی هجدهم میلادی در جهان پدید آمده است. در ظهور در هنگام این نوع ادبیات، عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بودند. پیش از عصر جدید (رنسانس) به کودکان بیشتر همچون بزرگسالانی کوچک نگریسته می‌شد و ادبیاتی ویژه‌ی نیازهای خاص و سطح درک و فهم آنان ضروری شمرده نمی‌شد.

در کشورهای اروپایی، یکی از کتاب‌های چاپی ویژه‌ی کودکان "جهان مرئی در تصاویر" از "کومنیوس" است. کتابی که آموزشی و درسی بود، ولی نخستین کتاب مصور کودکان به شمار می‌آید. بعدها «شارل پرو» در فرانسه و «برادران گریم» در آلمان، قصه‌های کهن و معروف سرزمین‌شان را گردآوری و بازنویسی کردند که این کتاب‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفت و در کشورهای مختلف از جمله ایران ترجمه شد. در سده‌ی نوزدهم میلادی تصاویر نقش برجسته‌ای در کتاب‌های کودکان یافتند و همچون امروز برای جلب توجه کودکان به داستان‌ها کمک به آن‌ها برای تجسم شخصیت‌ها و کنش‌های داستانی به کار رفتند.