کتاب جهانی شدن و مدیریت فرهنگ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به قلم علی علی آبادی جلد ششم از مجموعه‌ی مطالعات راهبردی،‌ به بررسی موضوع «تاثیر جهانی شدن بر مدیریت فرهنگ به ویژه مدیریت رسانه‌های مکتوب» پرداخته است.

داشتن رویکرد راهبردی به مسائل یکی از ضروریات مدیریت کلان نهادها و سازمان‌ها است. این رویکرد با مشخص کردن ابعاد مختلف موضوعات و بررسی نقاط ضعف و قوت و تهدیدها و فرصت‌های موجود تلاش می‌کند با ترسیم اهداف بلندمدت و کوتاه مدت، بهترین مسیر را برای رسیدن به این اهداف ترسیم نماید؛ به گونه‌ای که حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب با کم‌ترین هزینه و بیشترین بهره‌وری انجام پذیرد.

مطالعات راهبردی نوشتاری است که به پژوهش‌های کتابخانه‌ای و میدانی کوتاه‌‌مدت اشاره دارد. در این متون پژوهشگر ضمن طرح موضوع، ابعاد و زوایای مربوط به آن را نشان داده، رهیافت‌های موجود را بیان و در نهایت به جمع‌بندی و در صورت لزوم به ارایه پیشنهاد می‌پردازد. مطالعات راهبردی از آن جهت دارای اهمیت است که در کنار طرح مسائل نظری و کمک به توسعه دانش نظری و کاربردی، منجر به حل معضلات و دشواری‌های موجود در عرصه مدیریتی شود. به سخن دیگر؛ تلاش شده است این مطالعات به نحوی انجام شود که فقط با رویکرد مطالعه‌ای به آن نگریسته نشود؛ بلکه کاربردی و اثربخش بودن آن در حوزه تصمیم‌گیری نمایان باشد.

باید اشاره داشت که مخاطبان این مطالعات را مدیران، مسئولان و کارشناسان حوزه فرهنگ به ویژه در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می‌دهند. هدف از انجام این مطالعات، تعیین خطوط کلی بینش و تجربه موجود درباره موضوعات و مسائل حوزه فرهنگ است؛ به نحوی که جایگاه و نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را پیرامون موضوعات مطروحه به روشنی بیان نماید و از رهگذر چنین نگاهی، واحدهای زیر مجموعه وزارتخانه بتوانند با بهره‌گیری از این گزارش‌ها، طرح‌ها و برنامه‌های خود را دقیق‌تر و منسجم‌تر عملیاتی کنند. جهانی شدن روندی است که گریزی از آن نیست اما با آگاهی و شناخت از ویژگی‌های و سازوکارهای عملیاتی‌اش، بهتر و دقیق‌تر در مواجه به آن می‌توان تصمیم‌گیری کرد.

در بخشی از کتاب جهانی شدن و مدیریت فرهنگ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌خوانیم:

ناتوانی دولت‌ها در کنترل ارتباطات

بعضی از چالش‌ها، جنبه جهانی دارند و دولت‌ها به تنهایی یا به صورت دوجانبه نمی‌توانند به آن‌ها پاسخ مناسب بدهند از همین رو، سازمان‌های بین‌المللی تشکیل شده‌اند تا در زمینه چگونگی رویارویی با این چالش‌ها برنامه‌ریزی و اقدام کنند. در نهایت، از راه تشریک مساعی دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و تشکل‌های مدنی (غیردولتی) بین‌المللی گام‌هایی مانند قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری، تأمین بودجه و غیره برداشته می‌شود.

ناتوانی در کنترل ارتباطات و اطلاعات، بحران محیط زیست، تروریسم، فقر، مهاجرت، آوارگی و پناه‌جویی از جمله چالش‌های جهانی هستند که هیچ دولتی نمی‌تواند به تنهایی از عهده حل آن‌ها برآید. بسیاری از صاحب‌نظران، مانند گیدنز و کاستلز، بارها بر این نظر تأکید کرده‌اند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان هم که عمرش را با فعالیت‌های دیپلماتیک در سازمان ملل متحد، سپری کرده است، در همین زمینه گفته است: «اگر کسی ادعا کند که می‌خواهد دیواری دور کشورش بکشد و محیط زیستش را خود به تنهایی حفظ کند، مسلما مورد تمسخر واقع می‌شود. به همان اندازه که نمی‌توان محیط زیست را کنترل کرد، در بحث ارتباطات نیز نمی‌توان امواج را کنترل کرد».

باو و بلوم (Bowe and Blom) معتقدند که شبکه‌های فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی این قابلیت و ظرفیت را دارند که جوامع را به گونه‌ای متحول کنند که شهروندان بتوانند کنترل‌های رسمی دولت‌ها بر آزادی بیان را دور بزنند به همین دلیل، هر گونه تلاش برای حل کردن مسائل مرتبط با چالش‌هایی که نشریات با آن‌ها درگیر هستند، مستلزم عزمی فراملی و استفاده از ظرفیت‌های تشکل‌های مدنی بین‌المللی، سازمان‌های بین‌‌المللی و تشریک مساعی دولت‌هاست.