کتاب تاریخ طبری - جلد دهم نوشته‌ی محمد بن جریر طبری از جمله مهم‌ترین کتاب‌های تاریخی در موضوع تاریخ اسلام به خصوص تاریخ صدر اسلام است که تاریخ را از زمان خلقت شروع کرده و سپس به نقل داستان پیامبران و پادشاهان قدیمی می‌پردازد.

محمد بن جریر طبری تاریخ‌نگار و پژوهش‌گر مسلمان ایرانی در کتاب «تاریخ الامم و الملوک» (تاریخ طبری) سبک جدیدی از تاریخ‌نگاری اسلامی را در اواخر سده سوم پس از هجرت بنا نهاد. به شکلی که امروزه هم هیچ محقق و تاریخ‌نگاری نمی‌تواند بدون مراجعه به تاریخ طبری، حوادث و وقایع صدر اسلام را مورد بررسی قرار دهد. کتاب تاریخ طبری به صورت سال‌شمار وقایع را شرح داده است و به دو بخش عمده تقسیم می‌شود: بخش اول از خلقت آدم (ع) آغاز می‌شود و تا تولد پیامبر اسلام (ص) ادامه می‌یابد و بخش دوم از تولد پیامبر اسلام (ص) تا زمان حیات خود مولف ادامه می‌یابد.

مهم‌ترین بخش‌های کتاب تاریخ طبری، بیان حوادث 2 قرن نخست تاریخ اسلام است. همچنین کتاب تاریخ طبری یک منبع بسیار مهم در مورد تاریخ ایران پیش از اسلام به خصوص تاریخ امپراتوری ساسانیان محسوب می‌شود.

طبری در رابطه با تاریخ زمان ساسانی مطالب را گسترده‌تر نگاشته‌است؛ ولی در این قسمت‌ها به غیر از قسمت‌هایی که از روایت‌گران مسلمان نقل می‌کند. در این‌باره منابع طبری با منابع راویان مسلمان برابری می‌کند که این نشانگر آن است که منبع راویان مسلمان و طبری منابع مشترک ایرانی است. طبری در این قسمت به تفصیل نسب‌ها و تاریخ ایرانیان و غیر ایرانیان (انیرانیان) را با جزئیات نسب دقیق ذکر می‌کند که این امر باعث برتری تاریخ طبری به تاریخ‌های هم سنگ خود در این زمینه‌ است. همچنین وی از آوردن مطالبی که مضامین «شعوبی و رنگ حماسی» دارند پرهیز کرده که از این جمله می‌توان به عدم پرداخت وی به مسائلی همچون زندگی خسرو پرویز یا از این دست اشاره نمود.

در بخشی از کتاب تاریخ طبری - جلد دهم می‌خوانیم:

سخن از خروج بهلول ابن بشر و کشته شدن او

ابو عبیده معمر بن مثنی گوید: بهلول دعوی خدایی داشت. وی معادل یک ششم درم (دانگ) چیز می‌خورد و به نزد هشام بن عبد الملک به دلیری شهره بود. به آهنگ حج برون شد و به غلام خویش گفت مقداری سرکه به یک درم برای او بخرد. غلامش شرابی به نزد وی آورد و بگفت تا پس دهد و درم را بگیرد، اما از او نپذیرفتند. بهلول پیش عامل دهکده که جزو سواد بود رفت و با وی سخن کرد، عامل بدو گفت: شراب از تو و از قوم تو بهتر است.»

گوید: بهلول از پی حج خویش رفت و همین‌که آن را به سر برد مصمم شد که بر ضد حکومت قیام کند، در مکه کسانی را یافت که با رأی وی هماهنگ بودند یکی از دهکده‌های موصل را وعده‌گاه کردند که چهل‌کس آن‌جا فراهم آمدند و بهلول را سالار خویش کردند و هم‌سخن شدند که به هر که گذر کردند بگویند از پیش هشام می‌آیند که آن‌ها را برای بعضی کارها به نزد خالد فرستاده است تا کارهایشان را انجام دهد. به هر عاملی گذشتند با وی چنین گفتند و اسبانی از اسبان برید گرفتند و چون به دهکده‌ای رسیدند که غلام آن‌جا سرکه خریده بود و شراب بدو داده بودند، بهلول گفت: «از این عامل آغاز می‌کنم که آن سخنان را گفت.»

یارانش گفتند: «ما قصد کشتن خالد داریم اگر از این آغاز کنیم کارمان شهره شود و خالد و غیر وی از ما حذر کنند، ترا به خدا این را مکش که خالد که مسجدها را ویران می‌کند و کلیساها و کنیسه‌ها می‌سازد و گیران را ولایت‌دار مسلمانان می‌کند و زنان مسلمان را به ذمیان شوهر می‌دهد، از دست ما بگریزد شاید او را بکشیم و خدا ما را از او آسوده کند.»

گفت: «به خدا تکلیف خویش را برای کار پس از آن وانمی‌گذارم، امید دارم این را که آن سخنان را با من بگفت بکشم، به خالد نیز دست یابم و او را بکشم. اگر این را بگذارم و سوی خالد روم کارمان شهره شود و این از دست‌مان برود. در صورتی که خدای عز و جل گفته:
(قالوا الذین یونگم من الکفار ولیجدوا فیم غلل۹: ۱۲۳) یعنی: با آن کسان از کافران که مجاور شمایند، کارزار کنید باید در شما خشونتی ببینند.