کتاب تجارت الکترونیک از مجله ویستا به بحث و بررسی درباره‌ی تجارت الکترونیک و موضوعات مرتبط با آن از زوایای مختلف می‌پردازد.

تجارت الکترونیکی (Electronic commerce) انجام تمام فعالیت‌های تجاری اعم از فرآیند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت تحت عنوان تجارت الکترونیکی شناخته می‌شود. در نگاهی جامع‌تر و از منظر خود مفهوم تجارت، تجارت الکترونیکی نه تنها مواردی را در‌بر‌می‌گیرد که در آن از «تبادل الکترونیکی داده» استفاده شده، بلکه فناوری‌های قدیمی‌تر همچون تلکس و تلکپی را هم شامل می‌شود. چرا که تجارت و تبادل اطلاعات و معامله در هر بستری در مفهوم تجارت است و اشاره به تجارت الکترونیکی صرفا اشاره مستقیم به روش و بستر تبادل اطلاعات و انجام معامله دارد.

تجارت الکترونیک، برای نخستین بار در دهه‌ی 1960 و از طریق یک مبادله‌ی الکترونیکی داده‌ها (EDI) بر روی شبکه‌های ارزش افزوده (VANs) معرفی شد و با افزایش دسترسی به اینترنت و ظهور فروشندگان آنلاینِ محبوب در دهه‌ی 1990 و اوایل دهه‌ی 2000، رشد کرد. برای نمونه، وب‌سایت آمازون، کار خود را در سال 1995 و در گاراژ جف بزوس (Jeff Bezos) به عنوان کسب‌و‌کار حمل‌و‌نقلِ کتاب شروع کرد. یا وب‌سایت EBay که امکان خرید و فروش آنلاین میان مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند، در سال 1995 مزایده‌های آنلاین را به جهان معرفی کرد و در سال 1997 و با استقبال شدید از عروسک‌های Beanie Babies، شهرت و محبوبیت بسیار زیادی یافت. با افزایش تعداد کاربران اینترنتی، بسیاری بر این باورند که به زودی تجارت الکترونیک به روش اصلیِ انجام معاملات تجاری مبدل می‌شود.

تجارت الکترونیک نیز، مانند هر تکنولوژی دیجیتالی یا بازار خریدِ دیگری که بر مصرف‌کننده‌ استوار است، در طول سال‌ها تکامل یافته است. با محبوب‌تر شدن دستگاه‌های تلفن همراه، تجارت گوشی همراه نیز بازار مختص خود را پیدا کرده است. با ظهور سایت‌هایی مانند فیس‌بوک و پینترست (Pinterest)، شبکه‌های اجتماعی به محرک مهمی برای تجارت الکترونیک مبدل شده‌اند. برای نمونه، بر اساس Paymill، از سال 2014، در فروش‌های انجام شده بر روی پلت‌فرمِ تجارت الکترونیکِ Shopify، که به دلیل تبلیغات موجود بر روی شبکه‌های اجتماعی بوده است، در 85 درصد موارد خریداران با استفاده از تبلیغات موجود بر روی فیس‌بوک به این پلت‌فرم هدایت شده‌اند. بازارِ در حالِ تغییر، فرصت بزرگی را برای کسب‌و‌کارها فراهم می‌کند تا ارتباط خود با مشتری را بهبود دهند و بازار خود را در دنیای آنلاین گسترش دهند.

در بخشی از کتاب تجارت الکترونیک می‌خوانیم:

بی‌توجهی به مفهوم درست و اصیل تجارت الکترونیکی سبب شده که در تدوین برنامه‌ها و راهکارها مسیر درستی طی نشود و بخش قابل توجهی از منابع کشور به هدر رود. در سالیان اخیر نظام هماهنگ و سازگاری که ایجاب می‌کرد مجموعه فعالیت‌های مربوط به تجارت الکترونیکی متناسب با نظریه‌ها و تئوری‌ها، هدایت شود، به طور صحیح شکل نگرفته است. در این گزارش ضمن بررسی مفاهیم پایه تجارت الکترونیک و مراحل تکاملی آن درخصوص جزئیات اقتصاد دیجیتالی بحث می‌شود.

مراحل شکل‌گیری اقتصاد دیجیتالی

در دهه 90 شاهد وقوع دو انقلاب بودیم که نتیجه‌ای اساسی و بنیادی را به دنبال داشت. انقلاب اول، انقلاب جهانی شدن بود و دیگری انقلاب ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT) که نتیجه وقوع این دو انقلاب، شکل‌گیری پدیده‌ای به نام «اقتصاد جدید» بود. انقلاب ICT این امکان را فراهم کرد که بنگاه‌ها و صنایع از کارایی بالاتری برخوردار شوند. صنایع و خدمات جدید در سطح بهتری امکان ظهور پیدا کنند و متناسب با آن، بهره‌وری در عرصه اقتصاد (چه بهره‌وری کل و چه بهره‌وری عوامل) از یک روند فزاینده برخوردار شود و نهایتا استانداردهای زندگی بهبود پیدا کند، اقتصاد دیجیتالی مفهومی نیست که یکباره خلق شده باشد، بلکه در یک روند تکاملی شکل گرفت.