کتاب نیل، گیاه رنگرزی نوشته‌ی اسماعیل پورکاظم، به بررسی تاریخچه، مشخصات، روش کشت، نیازهای مراقبتی و... این گیاه می‌پردازد.

گیاه "نیل" (woad) از جنبۀ کاربردهای تاریخی عمدتاً به عنوان یک گیاه رنگرزی (dye plant) شناخته می‌شود. از گیاه "نیل" علاوه بر رنگرزی الیاف و منسوجات برای خالکوبی یا تاتوی بخش‌هایی از بدن (body paint) توسط سلحشوران بریتانیایی که قبل از هجوم رومیان در خاک آن کشور می‌زیسته‌اند، استفاده می‌شد. رنگ آبی (blue dye) موجود در برگ‌های گیاه "نیل" را طی یکسری فرآیندهای چندگانه که درگیر با تخمیر (ferment) برگ‌ها و به موازات آن تولید یک نوع بوی بد و آزاردهنده (foul stench) می‌باشد، به دست می‌آورند. امروزه رنگ "نیل" به ندرت در صنایع نساجی دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا این رنگ در ابتدا با رنگ ارزان‌تری موسوم به "اندیگو" (indigo) که از یک نوع درخت هندی حاصل می‌گردید و سپس توسط رنگ‌های سنتزی یا مصنوعی جایگزین گردید.